Moeder en zoon schenken portret door Gentse kunstenaar Jos Verdegem aan het MSK Gent

In 1950 tekende de Gentse kunstenaar Jos Verdegem (1897-1957) een portret van Simonne Marijnissen. Het was een geschenk ter gelegenheid van haar huwelijk. Op 6 december 2017 schenken Simonne en haar zoon Prof. Dr. Willem Elias het portret aan het Museum voor Schone Kunsten Gent (MSK).

Elias is voorzitter van het Hoger Instituut voor Schone Kunsten (HISK) en lid van het expertencomité van het MSK, en via deze schenking verrijkt de familie de Gentse collectie met een krachtig werk door een soms miskende Belgische kunstenaar.

Het portret sluit perfect aan bij de collectie van het MSK, dat sterk inzet op de Belgische kunst van de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. Tegelijk focust het museum sterk op kunstwerken op papier, de meest gebruikte drager van Verdegem. De kunstenaar kreeg 40 jaar geleden, in 1977, een retrospectieve tentoonstelling in het MSK. De tekening betekent een bijzondere meerwaarde voor de verzameling werken op papier die in het MSK bewaard wordt en vult daarbij op treffende wijze het huidige ensemble van Jos Verdegem dat in het MSK bewaard wordt aan.

Maar er is nog een tweede band met het MSK. Het is de wens van Simonne Marijnissen dat de tekening in het museum terecht zou komen, omdat het daar samenkomt met de indrukwekkende verzameling boeken, documentatie en archivalia die haar broer, kunstcriticus Roger Marijnissen, in 2011 aan het museum schonk.

Jos Verdegem (1897-1957) groeide op in de Haanstraat in de Muide, een toen wat achtergestelde volksbuurt. Op twaalfjarige leeftijd ging hij in de leer bij een huisschilder en volgde avondlessen tekenen aan de Academie, eerst bij Frits Van den Berghe en later bij George Minne. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd hij door de burgerij als een groot talent onthaald. Maar het is vooral zijn periode in Parijs tussen 1922 en 1929, waar hij in aanraking kwam met de kunstvernieuwingen van het Interbellum, die hem vormde als schilder. Volgens sommigen was zijn terugkeer naar Gent zelfs een gemiste kans in het behalen van een internationale carrière.

Verdegem hield zich zeker niet aan de academische regels, maar had hij zo zijn eigen technieken. Hij ontwikkelde een eigen neo-realisme, waarin hij nauwkeurig het lijnenspel invulde met sfeerscheppende wazige vlekken.  In de woorden van Jan Hoet, die door Verdegem in de kunst geïntroduceerd werd: “Persoonlijk heeft dit werk van Verdegem mij steeds getroffen door zijn rijkdom en verscheidenheid, die onder verschillende facetten tot uiting komen: we vinden er allerlei toen nog volkomen ongebruikelijke experimentele technieken (collages, montages, velerlei complexe mengtechnieken), zodat reeds veel werken hierdoor opnieuw een zekere actualiteit hebben”.

Verdegem was de schilder van de menselijke tragedie en het eraan verbonden leed. Zijn hoofdthema, de vrouw in een intiem boudoir, kan zelden echt een “portret” genoemd worden. Verdegem schildert immers vrouwen die vertwijfeld in de spiegel lijken te kijken, melancholisch mijmerend over de tragiek van het leven zelf. Vaak kiest hij er ook voor om zijn realistische beelden meer dan levensecht te maken, met uitvergrote verhoudingen die zijn werk extra zeggenschap geven. Deze elementen vinden we ook terug in het portret van Simonne Marijnissen, hoewel van melancholie weinig sprake kan zijn.

Informatie

• Gerrie Soetaert, persverantwoordelijke MSK, gsm 0475 47 98 69, e-mail: gerrie.soetaert@skynet.be

Bevoegd