Actieplan maakt uitbouw Bijloke tot volwaardige kunstensite concreet

© Phile Deprez

De Bijlokesite is een cultuurplek in volle ontwikkeling. Zowel de Stad Gent als de vele culturele spelers op de site hebben de ambitie om de Bijlokesite te laten uitgroeien tot een coherente en inspirerende motor voor kunsten, erfgoed en stedelijke ontwikkeling. In een traject met alle spelers op de site werd gewerkt aan een visie op de toekomstige ontwikkeling van de site met daarbij ook een strategie, beheersstructuur en actieplan.

De historische Bijlokesite is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een culturele hotspot met een rijke verzameling aan grote en kleine culturele spelers, gaande van Muziekcentrum De Bijloke, de School of Arts en het STAM, Festival van Vlaanderen tot LOD, Gent Jazz, Symfonie Orkest Vlaanderen les Ballets C de la B en vele andere artistieke organisaties. De verschillende huizen op de site zijn stuk voor stuk sterke merken met een eigen werking en community, maar willen in de toekomst ook intensiever samenwerken op vlak van communicatie, organisatie en infrastructuurgebruik.

In oktober 2017 ondertekenden de culturele bewoners van de Bijlokesite een intentieverklaring om samen de schouders te zetten onder hun gemeenschappelijke toekomstdroom. De Stad Gent gaf vervolgens aan onderzoeksbureaus Endeavour en Miss Miyagi de opdracht de ambities en wensen van de Bijlokebewoners in een gemeenschappelijke visie rond de culturele, ruimtelijke en stedelijke ontwikkeling te gieten en dit te concretiseren in een strategie, actieplan en beheersstructuur. Zij organiseerden tien gesprekken met de Bijlokebewoners. Bij die gesprekken ging het om het begrijpen en in kaart brengen van gebruikerspatronen, spanningsvelden en uitdagingen voor de bewoners apart en voor de site in het algemeen.

Hoewel de spelers op de site onderling verschillen van activiteiten, doelpubliek en aanpak, kwamen ze zeer snel tot een gedeeld waardenkader. Het samengaan van zowel educatie, productie als presentatie van cultuur in combinatie met het erfgoed van de site en de werking van het STAM maakt de dynamiek op de site uitzonderlijk en uniek. De Bijlokesite is een rustplek in het hart van de stad en heeft tegelijk een internationale uitstraling en lokale verankering. Vanuit deze gedeelde waarden kon verder nagedacht worden over de uitdagingen en de toekomst.

De belangrijkste uitdagingen voor de toekomstige ontwikkeling van de Bijlokesite werden als volgt omschreven: hoe kan de fysieke en mentale bereikbaarheid van de site verbeterd worden - hoe kan de 'wayfinding' naar de verschillende functies op de site verbeterd worden - hoe kan de site beter 'opgeladen' worden - hoe kunnen ontmoetingen op de site gestimuleerd worden om zo een 'community' te creëren - hoe kan de relatie met het water versterkt worden - hoe kan de buurt beter betrokken worden - wat kan een gedeelde communicatie voor/over de site inhouden - wat kan een gedeelde programmatie inhouden - wat kan een gedeeld ruimtegebruik en facilitair beheer inhouden?

Uit gesprekken met de Bijlokebewoners kwam naar voren dat de eclectische mix van kunstdisciplines en -vormen (van onderwijs en onderzoek tot productie en presentatie) alle potentieel heeft om het uithangbord van de site te worden. De Bijloke als kunstensite zou een sterk merk kunnen worden naast en ter ondersteuning van de sterke merken van de spelers op de site. Er zal daarom intensiever worden ingezet op gezamenlijke communicatie en programmatie rond deze bijzondere keten van cultuur maken tot cultuur tonen. De Bijlokepartners willen samen een nieuwe vzw oprichten om het gemeenschappelijke project van de site zowel inhoudelijk als ruimtelijk te organiseren.

In het luik 'ruimtelijk behoefenonderzoek' werden alle functies van de verschillende ruimtes onderzocht, en hoe deze historisch gegroeid zijn op de site. Er wordt in het eindrapport een analyse gemaakt van de huidige bezettingsgraad, en een aanduiding gegeven van de mogelijke optimalisaties. Er wordt een gedetailleerd overzicht gegeven van de ruimtebehoeften van de huidige Bijlokebewoners met 2030 als tijdshorizon. Er blijkt vooral nood aan bijkomende repetitie- en presentatieruimte tegelijk viel het ook op dat er nauwelijks onbenutte ruimtes zijn op de site.

De ruimtebehoefte en inhoudelijke visie zal daarom ook vertaald worden in een ruimtelijk masterplan als richtinggevend kader voor toekomstig ruimtegebruik en mogelijke renovatie- en nieuwbouwprojecten. In de komende maanden zal een studiebureau aan de slag gaan met de ideeën en visies van de spelers op de site om na te gaan waar hoe en tegen welke kostprijs de dromen werkelijkheid zouden kunnen worden. Dit infrastructurele masterplan zal tegen het einde van dit jaar klaar zijn.

Informatie

• Bram Ghyoot, Cultuur Gent, tel. 09 323 61 96, e-mail bram.ghyoot@stad.gent

Bevoegd