Ruimte voor Gent: vernieuwende ruimtelijke visie voor 2030 goedgekeurd

De gemeenteraad heeft de Structuurvisie 2030 – Ruimte voor Gent definitief vastgesteld op 22 mei 2018. Nu volgt nog de goedkeuring door de deputatie en publicatie in het Staatsblad, en dan kan de nieuwe structuurvisie voor de stad in werking treden. De opmaak van het toekomstplan was een proces van vier jaar, met een ruime inbreng van de Gentenaars.

Oude gebouwen herbestemmen in plaats van nieuwbouw, werken aan duurzame mobiliteit met bijvoorbeeld een fijnmazig netwerk van fietspaden, ontmoetingsplekken creëren rond knooppunten van wonen, werken, winkels en vervoer, de afstand om u te verplaatsen verkleinen door functies te verweven in de stad: de nieuwe Structuurvisie 2030 - Ruimte voor Gent biedt een vernieuwende ruimtelijke visie op de toekomst van Gent.

Sinds 2003 al beschikte de stad over een Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (RSG). De laatste jaren zijn heel wat kernprojecten uit dat RSG gerealiseerd (Ledeberg Leeft, Gentbrugse Meersen, Arbed, KOBRA, de Krook, Dok Noord, verschillende parken, zoals Prettige Wildernis, … ). Een pak andere zijn in uitvoering (Oude Dokken, Sint-Pietersstation, Eiland Zwijnaarde, grootschalige (woon)projecten zoals Zeemanstuin en Ecowijk Gantoise, … ).

De ruimtelijke visie uit het RSG is tot op vandaag grotendeels geldig. Tegelijk blijft de stad in beweging: nieuwe tendensen en trends, opportuniteiten en uitdagingen steken de kop op. Het RSG bood niet op al deze nieuwe ruimtelijke vraagstukken een adequaat antwoord. Daarom moeten we de bestaande én nieuwe vragen naar ruimte op elkaar afstemmen en naar innovatieve oplossingen zoeken voor de schaarse ruimte in de stad.

Ruimte voor Gent – Structuurvisie 2030 legt daarbij enkele vernieuwende accenten. Ze is minder gedetailleerd dan het RSG, maar biedt in de eerste plaats een set van afwegingskaders en werkwijzen aan, om in de almaar wijzigende toekomstige context ruimtelijk en maatschappelijk verantwoorde keuzes te maken en kansen te benutten.

De Structuurvisie 2030 heeft ook de uitdrukkelijke ambitie om niet louter een ruimtelijk, maar ook een duidelijk mensgericht plan te zijn. De nadruk ligt niet alleen op het zogenaamde 'systeemgebruik' van de ruimte (waarbij het gebruik van de ruimte van bovenaf wordt gestuurd), maar ook op de leefwereld van bewoners en het concrete en alledaagse gebruik van de ruimte. Ruimte voor Gent is vanuit dit perspectief opgebouwd in brede cocreatie. Ook bij de uitvoering van projecten gaan we uit van cocreatie en een gezamenlijke zoektocht naar gedragsverandering.

Een goede testcase voor de omslag naar die mensgerichte planning zijn de ‘ruimtepiloten’, die we parallel met het inhoudelijke proces van de Structuurvisie 2030 - Ruimte voor Gent uitwerkten. Naar aanleiding van een ideeënoproep werden acht ideeën van burgers geselecteerd voor uitwerking. Het vernieuwende aan deze methodiek is dat de ideeën tijdens de uitwerkingsfase getest werden op hun haalbaarheid door technische expertise (externe bureaus en relevante stadsdiensten) binnen te brengen en te confronteren met kennis vanuit het gebruik (bewoners/groepen). Deze werkwijze daagde de betrokken partijen uit om buiten de gekende denkkaders te werken, wat ruimtelijke instrumenten oplevert die ernaar streven de kwaliteit van het dagelijks ruimtegebruik te verbeteren. Voorbeelden zijn: binnengebieden beschermen, Ruimte voor Zooi (korteketenlandbouw), verdichten van de 20ste-eeuwse wijken (Parkstad Wondelgem) en vergroenen van de Voskenslaan.

De Structuurvisie 2030 - Ruimte voor Gent biedt een antwoord op de uitdagingen waar de stad van de toekomst voor staat. Deze maatschappelijk uitdagingen hebben een belangrijke impact op de ruimte. De druk op de ruimte is geen louter stedelijk fenomeen, maar heeft te maken met verschillende factoren. Belangrijke sociaal-demografische evoluties zoals de bevolkingsgroei, de migratiestromen en de toename van het aantal gezinnen bepalen de vraag naar extra ruimte. Aan de grondslag daarvan liggen onomkeerbare ontwikkelingen, zoals de enorme groei van de mobiliteit, de economische transformatie en de toegenomen welvaart. Zij hebben mensen de mogelijkheid gegeven om elders te wonen en te werken.

Meer inwoners betekent meer behoefte aan woningen, voorzieningen en tewerkstelling, publieke ruimte en groen. De druk op de ruimte zet ook de leefbaarheid van de stad onder druk. Zo was in 2012 al 41 procent van de Gentse oppervlakte afgedekt en zo goed als waterondoorlatend. Willen we een leefbare en klimaatbestendige stad, dan moeten we de schaarse ruimte op een innovatieve, duurzame en intensieve manier gebruiken, zodat die verhardingsgraad niet verder toeneemt.

Hoe geven we ruimtelijk een antwoord op de uitdagingen die op ons afkomen? De Gentse ruimte is beperkt en we willen ‘verstandig’ groeien. Dat betekent dat we de gewenste ruimtelijke ontwikkeling opvangen binnen de huidige bestemmingen voor wonen, werken, recreatie en voorzieningen. Wat zijn de ruimtelijke ambities in de komende decennia? En hoe doen we dit op een mensgerichte manier?

1.      Slim verdichten betekent dat we op de juiste plaatsen nieuwe woningen, kantoren, scholen, crèches en assistentiewoningen voorzien. Dit vooral op knooppunten van openbaar vervoer en fietsnetwerken. Op andere plaatsen komt er dan weer meer ruimte voor groen en natuur.

2. De verschillende functies verweven we in de stad. Wonen, werken, ontspanning en ontmoeting zijn dicht bij huis, zodat het aantal verplaatsingen vermindert. Diensten, kleine bedrijven en kantoren kunnen perfect in de stad. Nabijheid is vrijheid.

3.      Dit is ook beter voor het klimaat. We streven naar een klimaatrobuuste stad. Water en groen spelen hierin een centrale rol. Een netwerk van waterwegen en groene verbindingen maakt de stad vlot bereikbaar. Minder verharding zorgt ervoor dat het hemelwater een uitweg vindt.

4.      We geven de fiets een centrale plaats in de stad (bicycle urbanism), naast de andere vervoersmiddelen. Een netwerk voor voetgangers en fietsers vormt de basis voor de stadsontwikkeling.

5.      De mens staat centraal in de structuurvisie. We gaan uit van de manier waarop de mensen de ruimte gebruiken. We bevorderen ontmoeting en initiatieven om ruimte te delen zoals co-housing, co-working en co-creatie.

Ruimtelijke planning is een proces voor en met alle bewoners en alle gebruikers van de stad. Samen een stad maken, wordt steeds belangrijker. De Stad Gent hecht dan ook veel belang aan de betrokkenheid van de Gentenaars.

Tijdens het proces van Ruimte voor Gent en de uitvoering ervan hebben we een grote openheid aan de dag gelegd. We wilden een breed maatschappelijk draagvlak creëren en alle belanghebbenden voldoende informeren over, en actief betrekken bij het procesverloop en de latere uitvoering van de structuurvisie. We hebben een ruime waaier aan doelgroepen betrokken bij het proces.

In het najaar van 2017 liep er een officieel openbaar onderzoek van 90 dagen, met vier infomomenten. Tijdens dit openbaar onderzoek werden 22 bezwaren en vijf adviezen ingediend. De GECORO bundelde en coördineerde alle adviezen, bezwaren en opmerkingen en brengt een gemotiveerd advies uit bij de gemeenteraad. Het advies van de GECORO werd tijden de GECORO-zitting van 6 maart 2018 goedgekeurd. Op basis van dit advies stuurde de stad het document op een aantal plekken bij. Zo engageerde het bestuur zich onder meer tot de opmaak van een aantal ruimtelijke structuurschetsen voor deelruimten en deelkernen, zoals Zwijnaarde en Baarle. Ook de visie op de invulling van de woonuitbreidingsgebieden in Baarle en Drongen werd bijgestuurd. Er wordt meer open ruimte gevrijwaard.

De gemeenteraad van Gent stelde de Structuurvisie definitief vast op 22 mei 2018. Nu volgt nog een beslissing van de deputatie en een publicatie in het Staatsblad. Als alles volgens planning verloopt, kan de Structuurvisie 2030 in werking treden na de zomer van 2018.

De Structuurvisie 2030 zet de ruimtelijke krachtlijnen uit voor Gent tot 2030, met een doorkijk naar 2050.

Bij het ontwerp en de realisatie van toekomstige stads- en private projecten vormt de structuurvisie een leidraad. Dit kan zowel gaan om wonen, als om bedrijvigheid, om voorzieningen en groen. Op basis van de richtlijnen uit de structuurvisie kan de stad ruimtelijke uitvoeringsplannen opmaken, die dan weer de basis vormen om vergunningen te verlenen voor concrete projecten. De structuurvisie zorgt ervoor dat Gent een leefbare, klimaatrobuuste en aangename stad blijft voor alle Gentenaars en Gentgebruikers om te wonen, te werken, te bewegen en te ontmoeten.

• U kunt er het volledige document van de structuurvisie nalezen of de krachtlijnen bekijken in een filmpje. U vindt er ook een overzicht van de ruimtepiloten en alle ingediende ideeën.

• Wenst u extra informatie? Contacteer dan de Balie Bouwen, Administratief Centrum Zuid, Woodrow Wilsonplein 1, 9000 Gent, 09 266 79 50, bouwen@stad.gent De Balie Bouwen is open op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag van 9 tot 12.30 uur, op woensdag ook van 14 tot 16 uur, op dinsdag ook na afspraak tussen 16.30 en 19 uur.

Meer info

• Eleke Langeraert, kabinet schepen Taeldeman, gsm 0477 76 02 38, e-mail eleke.langeraert@stad.gent

Bevoegd