Goedkeuring voorontwerp en aangepaste procesnota Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) Groen

Het Gentse stadsbestuur maakt een thematisch ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) op, het RUP Groen. Dit RUP wil de bestaande groengebieden in Gent planologisch beschermen en nieuwe ontwikkelingen als bosuitbreiding, natuurontwikkeling of parken mogelijk maken. Het past ook in de doelstelling van Gent om een klimaatrobuuste stad te worden. Dat kan zo’n 150 hectare extra groen opleveren, en zo’n 224 hectare bestaand groen kan beschermd worden. De Stad verwerkte de opmerkingen uit de raadpleging van najaar 2017 en maakte een voorontwerp op. Het college van burgemeester en schepenen heeft dit voorontwerp en de aangepaste procesnota van dit RUP goedgekeurd op 28 juni 2018.

Behoud van waardevolle groenzones

Elke vierkante meter van het grondgebied Gent kreeg in het verleden een stedenbouwkundige bestemming. Dit kan zowel een gewestplanbestemming zijn als een bestemming in een Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) of Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP).

In de wetenschap dat het gewestplan nog in belangrijke mate uit de jaren 70 dateert en dat vele BPA’s voor de jaren 90 werden opgemaakt, is er in de loop van de tijd een zekere spanning ontstaan tussen de stedenbouwkundige bestemming en de ontwikkeling van een aantal waardevolle groenzones. Zo zijn er verschillende bestaande groengebieden op het grondgebied van Gent, waarvoor een 'harde' stedenbouwkundige bestemming geldig is, waardoor ze juridisch gezien nog steeds aangesneden kunnen worden om te verharden en/of te bebouwen.

De huidige ruimtelijke visie beoogt echter een optimaal behoud en bescherming van de groengebieden in Gent, omwille van hun functie als gebruiksgroen (woongroen of wijkpark) of omwille van hun natuur- en ecologische waarde (biologisch waardevol tot biologisch zeer waardevol) en in het kader van een beoogde standstill voor natuur.

Nog steeds verdwijnt er waardevolle open ruimte in functie van harde ontwikkelingen die dikwijls niet omkeerbaar zijn. De Stad Gent wil een actievere rol spelen bij het tegengaan van dergelijke ongewenste evoluties. Vandaar dat het behoud van deze groenwaarden en de eventuele bijkomende kwaliteiten van deze gebieden (erfgoedwaarde, gebruikswaarde, enz.) via het aanpassen van de planologische bestemming en/of stedenbouwkundige voorschriften zo veel mogelijk geregeld moet worden.

Ontwikkeling van nieuwe natuur- en bosgebieden en parken

De ruimtelijke visie op het groen in Gent gaat nog veel verder dan louter het bestaande behouden. In het groenstructuurplan (goedgekeurd in 2012) is de gewenste groenstructuur vastgelegd. Hierin wordt gekozen voor een aantal nieuwe ontwikkelingen, zoals bosuitbreiding, natuurontwikkeling of nieuwe parken. Hiermee verbindt de Stad bestaande stukken groen en gaat versnippering tegen.

Veel van deze ontwikkelingen zijn echter nu niet of moeilijk mogelijk omwille van stedenbouwkundige bestemmingen. In het groenstructuurplan is dan ook de opmaak van een thematisch RUP Groen als actie opgenomen, zodat de planologische bestemming van een aantal groengebieden in overeenstemming kan worden gebracht met de bestaande groenstructuur én de gewenste ruimtelijke visie op groen in Gent gerealiseerd kan worden.

Klimaatrobuuste stad

Daarnaast heeft de Stad haar Klimaatadaptatieplan (2016-2019), dat erop focust de stedelijke omgeving aan te passen aan klimaatverandering door in te zetten op groen en water, ontharding, water vasthouden en infiltreren. Eén van de vijf pakketten van maatregelen om het doel van een klimaatrobuuste stad te bereiken, is 'Groene ruimten en bossen aanleggen in en rond de stad'.

Voor de uitvoering van deze laatste categorie is het mogelijk dat de Stad Gent een aantal gronden verwerft of een verwervingssubsidie geeft aan erkende natuurverenigingen. Als private eigenaars het bestaande groengebied willen verkopen, dan kan de Stad een beroep doen op het recht van voorkoop, om op die manier de bestaande natuur- of bosgebieden op een gepaste manier te beheren.

Omdat het hier om een thematisch en geen gebiedsgericht RUP gaat, is er geen aaneengesloten plangebied. De onderdelen zijn verspreid over het hele grondgebied van Gent. 'Groen' vormt het gemeenschappelijke element. Dit betekent dan ook dat de deelgebieden in het dense stedelijke gebied een andere schaal hebben dan de deelgebieden in het buitengebied.

Een ruimtelijk uitvoeringsplan legt een lange administratieve weg af om tot een definitief plan te komen.

• Het college van burgemeester en schepenen keurde de startnota en de procesnota van het RUP goed op 31 augustus 2017.

• In het najaar van 2017 vond een raadpleging met infomoment plaats. Eigenaars van gronden, landbouwers en geïnteresseerde Gentenaars kregen info over het RUP Groen en konden hun opmerkingen geven. Tijdens die raadpleging kwamen heel wat opmerkingen en suggesties binnen. In die periode vroeg de Stad ook advies aan de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening (GECORO) en de Vlaamse en provinciale administraties. De adviezen en inspraakacties werden verwerkt in een scopingsnota.

• De Stad maakte daarna het voorontwerp van het RUP op en paste de procesnota aan. Het college van burgemeester en schepenen keurde deze twee documenten goed op 28 juni 2018.

• Nu zullen de stadsdiensten aan een aantal administratieve diensten een tweede maal advies vragen over het plan, o.a. aan de GECORO, aan de Vlaamse en provinciale overheden en andere adviesinstanties.

• De stadsdiensten maken het ontwerp op, dat voorlopig vastgesteld wordt door de gemeenteraad.

• Dan, volgens de huidige timing midden 2019, volgt een openbaar onderzoek dat 60 dagen duurt. Wie dat wenst, kan dan bezwaren en opmerkingen indienen over het ontwerp-RUP.

• De gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening (GECORO) bekijkt alle opmerkingen en bezwaren en geeft hierop een advies aan de gemeenteraad.

• De stadsdiensten maken het eindontwerp op, dat definitief vastgesteld wordt door de gemeenteraad.

• Ten slotte wordt de goedkeuring van het RUP gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.

Als alles volgens planning verloopt, is het RUP van kracht eind 2019-begin 2020.

Vanaf de goedkeuring geldt het ruimtelijk uitvoeringsplan in de praktijk en moet met de voorschriften rekening gehouden worden bij een vergunningsaanvraag.

Naar aanleiding van de raadpleging in het najaar van 2017 kwamen heel wat opmerkingen van eigenaars, buurtbewoners en bewonersgroepen binnen. Op basis van deze raadpleging werden enkele wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van de startnota. Enkele gebieden werden geschrapt, bijvoorbeeld de Plantentuin van de Universiteit Gent, maar er kwamen ook nieuwe deelgebieden bij:

• het Boerenhof: een vroeger garageboxencomplex in de dichtbebouwde Rabotwijk, dat inmiddels is aangekocht door de Stad en is ingericht als een publiek toegankelijk groengebied

• Maria Goretti: een binnengebied in een dens bouwblok in eigendom van de Stad dat ingericht zal worden als park

• het Reigerspark op de Ganzendries: een bestaand groengebied (in de dichtbebouwde buurt van het Sint-Pietersstation) dat de Stad wil aankopen en openbaar maken

• het Sleutelbloempark: een bestaand groengebied in de Sint-Bernadettewijk (in eigendom van het stadsontwikkelingsbedrijf sogent) dat intensief gebruikt wordt door de buurtbewoners en de plaatselijke jeugd.

• het Watermuntpark: een bestaande groene verbinding en ontmoetingsplek tussen de Watermunstraat en de Durmmeersstraat in Wondelgem

• het Lotusbosje: het stuk bos achter de vestiging van Lotus Bakeries in Oostakker

• de Prelaatsdreef in  Zwijnaarde: een historisch relict van de aantakking van het kasteel van Zwijnaarde op de dorspkern, een dreef met grote biologische waarde

• Kloosterstraat in Baarle-Drongen: voormalig voetbalveld naast de snelweg dat omgevormd wordt naar groengebied

In andere gebieden gebeurden soms bijstellingen of kleine wijzigingen, bijvoorbeeld ten behoeve van landbouwgebruik.

Alle betrokken eigenaars en indieners van een opmerking krijgen een brief of mail met het vervolg van de procedure. Tijdens het openbaar onderzoek, dat volgend jaar zal lopen in het kader van het ontwerp, is het opnieuw mogelijk om opmerkingen en bezwaren in te dienen.

Gelijktijdig met de opmaak van het voorontwerp van het RUP liep ook een LER, een Landbouw Effecten Rapport, dat het effect van het RUP op de landbouwactiviteit meet. Dit LER heeft aangetoond dat het RUP voor sommige (professionele) landbouwers een grote impact kan hebben. De Stad zal op basis hiervan verdere gesprekken voeren met die landbouwers en een flankerend beleid uitwerken.

De flankerende maatregelen, op maat voor elk deelgebied én elke landbouwer, zullen concreet uitgewerkt worden in nauwe samenspraak met de betrokken landbouwers, eigenaars en middenveldorganisaties. Hierbij zal rekening gehouden worden met de omschreven impact uit het LER, de kenmerken van het landbouwbedrijf, de geambieerde inrichting van het deelgebied, de beoogde realisatiestrategie en de timing voor deze realisatie.

Het voorontwerp geeft vooralsnog een wensbeeld. De contouren van de deelgebieden kunnen in het doorlopende proces van het RUP nog verder geëvalueerd en bijgestuurd worden.  In sommige deelgebieden is sowieso nog verdere dialoog met de eigenaars nodig om nader te bekijken hoe het behoud van bepaalde groene gebieden het best gegarandeerd kan worden.

U vindt meer informatie op de website van de Stad Gent: www.stad.gent (zoek op RUP Groen).

U kunt ook terecht bij:

Stad Gent – Balie Bouwen Administratief Centrum Stad Gent Woodrow Wilsonplein 1 – 3e verdieping – 9000 Gent (tel. 09 266 79 50 - bouwen@stad.gent). Open op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag van 9 tot 12.30 uur, woensdag ook van 14 tot 16 uur, op dinsdag ook na afspraak tussen 16.30 en 19 uur.

Informatie voor de pers

• Eleke Langeraert, kabinetschef schepen Taeldeman, gsm 0477 76 02 38, e-mail eleke.langeraert@stad.gent

Bevoegd