Volumestudie eerste stap voor een nieuw S.M.A.K.

Het S.M.A.K. organiseert heel wat tijdelijke tentoonstellingen, maar door onvoldoende expositieruimte blijven veel topstukken meestal verborgen voor het publiek. De Stad Gent liet een volumestudie maken voor de ruimtelijke toekomstscenario’s voor het het S.M.A.K.

Momenteel beschikt het S.M.A.K. over een uitgebreide en toonaangevende collectie hedendaagse kunst, maar het museum beschikt niet over genoeg expositieruimte om de eigen collectie permanent tentoon te stellen. Dit wordt opgevangen door de steeds terugkerende tijdelijke tenoonstelling ‘From the collection’ met een selectie uit de S.M.A.K.-collectie, en met collectiepresentaties extra muros zoals nu in Les Brasseurs in Luik. Midden maart 2019, twintig jaar na de opening van het S.M.AK. organiseert het museum ook een grote expo met 200 werken uit de vaste collectie. Zes maanden lang zullen bezoekers dan kunnen genieten van een tentoonstelling met absolute topwerken, maar ook een aantal verborgen parels die de collectie van het S.M.A.K. werkelijk uniek maken. De Stad Gent en het S.M.A.K. willen in de toekomst permanent ruimte maken om de collectie aan het publiek te laten zien.

Uit een collectie van meer dan 2000 werken selecteerde het S.M.A.K. de 500 belangrijkste kunstwerken. Deze kunstwerken vormen het vertrekpunt voor de ontwikkeling van ruimtelijke toekomstscenario’s voor het S.MA.K. Voor elk van deze werken werd omschreven hoe ze opgesteld zouden moeten worden om echt tot hun recht te komen. Het gaat immers niet alleen om vierkante meters, maar ook om volume, om afstand die de bezoeker van een werk moet kunnen nemen, en witruimte rond een werk. Het architectenbureau OYO, dat de opdracht kreeg om de volume- en haalbaarheidsstudie uit te voeren, berekende dat om de huidige werking te behouden en tegelijk de topstukken (semi)permanent te presenteren het S.M.A.K. bijna zou moeten verdubbelen in oppervlakte en volume.  

De volumestudie moest rekening houden met heel wat verschillende stedenbouwkundige en erfgoedcomponenten. Het S.M.A.K. staat niet op zichzelf maar zit in een gebouwencluster met de Floraliënhal, het ICC en het Kuipke. Bovendien ligt het in het beschermde Citadelpark waarvoor de ontwerpgrammatica in 2013 werd vastgelegd. 

In de ontwerpgrammatica werden drie scenario’s voor het S.M.A.K. voorgesteld: behoud, uitbreiding en nieuwbouw. Deze drie opties van behoud, uitbreiding en nieuwbouw werden in de studie gekoppeld aan vier ruimtelijke modellen. Er werden in totaal negen varianten onderzocht. Het was niet de bedoeling om een keuze te maken uit één van de varianten. Het was wel de bedoeling om de grenzen en mogelijkheden waarbinnen een ontwerper in de toekomst kan werken, maximaal te verkennen. Er worden verschillende bouwzones onderzocht (kopgebouw, ondergronds, Floraliënhal) om op die manier een bouwenveloppe te definiëren waarbinnen het verruimde programma van 205.500 m³ moet onder gebracht worden. Aangezien geen van deze bouwzones voldoende volume biedt voor het volledig programma, moet bij de concrete uitwerking van een architectuurontwerp een slimme combinatie worden gezocht met beschikbare ruimte bovengronds, ondergronds en in de Floraliënhal.

Op dit moment wordt ook gewerkt aan een ontwerp voor de verdere ontwikkeling van het ICC en de Floraliënhal en loopt een studie over de logistieke samenhang tussen de verschillende gebouwen in de cluster. De volumestudie en de scenario’s die onderzocht werden geven een goed kader waarop een ontwerpopdracht voor de vernieuwing van het S.M.A.K. zou kunnen gebaseerd worden.  

Lien Braeckevelt, pers & communicatie kabinet Annelies Storms, gsm 0486 911 821, e-mail lien.braeckevelt@stad.gent