Gent wapent zich budgettair en legt financiële buffer aan

Het stadsbestuur heeft een stevige budgetoefening achter de rug met het oog op de begrotingsopmaak 2023. De uitdaging bestond erin om structureel 26,5 miljoen te zoeken en dit te concretiseren in het schrappen van uitgaven en verhogen van inkomsten. De Stad legt nu een schokbestendig meerjarenplan neer met een financiële buffer van 10 miljoen euro.

Steden en gemeenten bevinden zich in een moeilijke financiële situatie. De coronacrisis, die een pak extra uitgaven en minder inkomsten betekende, werd gevolgd door de Oekraïnecrisis. Gestegen energie- en grondstofprijzen zorgen voor meer uitgaven, de enorme inflatie doet de lonen van het stadspersoneel snel stijgen. Deze factoren zorgen ervoor dat de Stad Gent en haar verbonden rechtspersonen (Politie, Ivago, District 09, hulpverleningszone, Jan Palfijn, …) geconfronteerd worden met een financiële uitdaging die we de laatste 50 jaar niet meer hebben gekend.

Bij de budgetwijziging van 2022 werd reeds ingegrepen op het stadsbudget. 54 miljoen euro werd bespaard op eigen werking, 27 miljoen euro werd gevonden op nieuwe ontvangsten. Niettegenstaande deze oefening zeer grondig werd gevoerd en er een buffer werd voorzien van 2,7 miljoen euro op de autofinancieringsmarge (de mate waarin de Stad Gent in staat is haar investeringen te financieren op lange termijn), drong een nieuwe ingreep zich op voor de budgetopmaak 2023. 

Nadat Gent, samen met andere steden en gemeenten, sterk had aangedrongen op een correcte indexatie van het Gemeentefonds, besliste de Vlaamse regering om 46 miljoen extra te voorzien voor Gent, voor 2023, 2024 en 2025 samen. Dit was niet de verhoopte verhoging maar dit liet toe om de startpositie bij te stellen. Omwille van gunstigere voorspellingen van het federaal planbureau in november, en de beslissing van de federale regering om de personenbelasting sneller door te storten naar de lokale overheid, kon de 'focusopdracht 2023' om het budget in evenwicht te brengen, bijgesteld worden van 26,5 miljoen naar 21 miljoen euro. Hoofddoel hierbij was om de meerjarenplanning schokbestendiger te maken en zo Gent en de Gentenaars te wapenen voor de toekomst.

De uitgangspunten van deze budgetronde waren om zorgzaam in te grijpen, burgers in kwetsbare situaties te beschermen en Gent en de Gentenaars voor te bereiden op morgen. Het sociaal beleid, de steun aan Gentenaars in financiële moeilijkheden, de prioritaire aanpak van de woon- en energiecrisis, het veiligheidsbeleid, de kernwerkingen van kinderopvang en onderwijs, jeugdbeleid, de nabije dienstverlening, werden dan ook bewust buiten deze financiële oefening gehouden.  

Het stadsbestuur maakt opnieuw de keuze om eerst en vooral naar de eigen werking te kijken en pas daarna naar nieuwe inkomsten: twee derde, of 14 miljoen euro, wordt gehaald uit besparingen op uitgaven en een derde, of 7 miljoen, via ontvangsten.

Het stadsbestuur blijft zorg dragen voor zijn personeel en houdt zich aan het engagement om niet over te gaan tot naakte ontslagen. Personeelsleden wier taken uitdoven tegen 2025 krijgen de kans om een andere taak op te nemen binnen de organisatie. Het gaat over 27 voltijds-equivalenten. Bijkomend worden 27 openstaande vacatures niet meer ingevuld. Binnen de administratie wordt ook een oefening gelopen om staftaken meer te bundelen en te centraliseren. Hierdoor zullen naar verwachting bijkomend een 10-tal VTE geheroriënteerd worden binnen de organisatie. In totaal zal het personeelsbestand, ten gevolge van deze budgetoefening met zo'n 64 medewerkers afnemen tegen 2025.  

Het college nam de beslissing om de bijdrage aan het pensioenfonds voor het stadspersoneel vanaf 2023 inflatiebestendig te maken. Ook werd het engagement genomen om de pensioenreserves boven de 100 miljoen euro te houden om zo geen lasten te leggen op toekomstige generaties.

Alle uitgaven van de Stad werden grondig tegen het licht gehouden. Daarbij werd ervoor gekozen om de kernwerkingen van kinderopvang, zorg, onderwijs en de meest kwetsbaren zoveel mogelijk te vrijwaren. Ook aan veiligheid, cultuur, jeugdwerking, middenveld en administratieve dienstverlening wordt niet geraakt. De Gentenaars zullen ook in de toekomst in hun eigen wijk of deelgemeente blijven terechtkunnen. 

Toch werden er duidelijke en scherpe keuzes gemaakt. Zo wordt het Stadsmarketingsfonds stopgezet en zal het stadsmagazine voortaan maar 6 maal per jaar meer verschijnen. Daarnaast zal de Stad minder evenementen zelf organiseren waardoor de subsidies voor externe partners en organisatoren worden gevrijwaard. Het centraal groot vrijwilligersfeest zal niet meer plaatsvinden. Voor de communicatie rond het mobiliteitsbeleid en ook voor Puur Gent zal er minder een beroep worden gedaan op externe bureaus. Ook de verbonden rechtspersonen doen een inspanning.

Om de energiefactuur van de openbare verlichting betaalbaar te houden wordt de eerdere beslissing om de straatverlichting te doven geconcretiseerd. De straatverlichting zal van zondag- tot en met woensdagnacht, telkens tussen middernacht en 5u ‘s morgens uitgaan. Op donderdag, vrijdag en zaterdag blijft de verlichting wel de hele nacht aan. Fluvius zal zo'n 9 weken nodig hebben om het plan uit te voeren.

Om de Gentenaars te vrijwaren van inflatieschokken en bijhorende plotse en brute indexeringen kiest het stadsbestuur ervoor om de retributies en lokale belastingen geleidelijk aan waardevast te maken. Er wordt daarom een gedeeltelijke indexering van 6,9% doorgevoerd in juli 2023. Dit is aanzienlijk lager dan de inflatie van het afgelopen jaar. Een bewuste keuze. Vanaf 2024 is een standaard groeivoet van 2% voorzien. Het gaat om onder andere de indexering van de tarieven voor gebruik van de stadszalen, toegang tot musea, concessies en administratieve kosten.

Voor de dagprijzen in de stedelijke woonzorgcentra en de stedelijke opvang voor schoolkinderen wordt een alternatief kortingssysteem uitgewerkt zodat bewoners en ouders niet worden geconfronteerd met de toegelaten hoge indexering in 2023. Tegen 2025 aligneert de index van beide werkingen zich met de index die we voor alle andere retributies toepassen. De bedrijfsbelasting wordt nu niet geïndexeerd aangezien deze recentelijk werd hervormd en nog op kruissnelheid moet komen. Ook voor huisvuil geldt een apart tarief: dit wordt in 2023 geïndexeerd met 2% in plaats van 6.9%.

De bijdrage op inname van openbaar domein voor werven wordt hervormd. De maximumbelasting zal verhogen en progressief duurder worden per jaar van de inname. Op die manier bouwen we een financiële stimulans in om andere werfkeuzes te maken die het openbaar domein minder belasten. Vanuit diezelfde optiek verhoogt de belasting op doorstroomhinder van 10 naar 80 euro per dag.

Lokale besturen staan voor grote uitdagingen. Gent grijpt deze moeilijke omstandigheden aan om zich budgettair te wapenen voor de toekomst en een financiële buffer van 10 miljoen euro te voorzien op de autofinancieringsmarge van 2025. Het stadsbestuur stuurt inhoudelijk bij met het oog op de toekomst en blijft investeren in de stad, in het belang van de Gentenaars.

Contact voor de pers

• Thomas Dierckens, woordvoerder burgemeester De Clercq, gsm 0477 38 29 37, e-mail thomas.dierckens@stad.gent
• Daan Nelen, woordvoerder schepen van Financiën Coddens, gsm 0479 31 22 51, e-mail daan.nelen@stad.gent
• Wouter Boesman, woordvoerder schepen van Personeel El-Bazioui, gsm 0477 63 99 52, e-mail wouter.boesman@stad.gent

Bevoegd