Stadsvernieuwing in Dampoort en Sint-Amandsberg: En Route

Het Gentse studiebureau Maat-ontwerpers heeft, in opdracht van de Stad Gent, een langetermijnvisie op de wijken Dampoort en Sint-Amandsberg uitgewerkt. ‘Samen met bewoners en organisaties uit beide wijken zal de Stad deze visie de komende jaren in heel wat concrete projecten vertalen. Allemaal maken ze deel uit van het overkoepelende stadsvernieuwingsproject: ‘En Route’’, vertelt schepen Tom Balthazar. In eerste instantie komt de ruime omgeving van het Heilig Hartplein aan de beurt.

Nadat de Stad Gent, samen met bewoners, wijkorganisaties en tal van experts, de grote lijnen van stadsvernieuwing in Dampoort en Sint-Amandsberg had uitgezet, kende de Vlaamse regering in 2014 een conceptsubsidie van 60.000 euro toe aan de Stad. Daarmee heeft het Gentse studiebureau Maat-ontwerpers het afgelopen anderhalf jaar, in samenwerking met communicatiebureau Common Ground, de toekomstplannen verder vormgegeven.

De studie bevat een langetermijnvisie op het gebied en zoomt tegelijk in op een aantal specifieke buurten, zoals de omgeving van het Heilig Hartplein, het Azaleapark en Westveld.

De studie behandelt in de eerste plaats zes grote thema’s. Klimaatneutraliteit en kindvriendelijkheid lopen daar als rode draad doorheen.

• Een betere woonkwaliteit en nieuwe woningen In de dichtbebouwde Dampoortwijk moet de kwaliteit van de bestaande woningen omhoog. Iedereen moet over een minimum aan comfort beschikken en goedgekozen ingrepen aan de woningen moeten de energiefactuur betaalbaar houden. Iets verder weg van de stationsomgeving, in de twintigste-eeuwse gordel, is er plaats voor nieuwe woningen. Daarbij wordt de open ruimte zoveel mogelijk behouden én is er bijzondere aandacht voor de inplanting van gemeenschapsvoorzieningen in de buurt van nieuwe woningen. • Duurzame mobiliteit De wijk van de toekomst kent minder doorgaand verkeer, biedt meer plaats aan de fiets en stelt leefbaarheid voorop. Auto’s maken optimaal gebruik van de R4, fietsers en openbaar vervoer krijgen een duidelijke plaats in de wijk. Samen met bewoners en handelaars zoeken we naar manieren om de straten veiliger te maken en de parkeerdruk in de wijken te verlagen.
• Lokaal ondernemerschap Zowel de Antwerpsesteenweg als de Dendermondsesteenweg zijn traditioneel belangrijke handelsstraten, elk met hun eigen gezicht. Beide assen behouden in de toekomst hun belangrijke rol. Tegelijk stimuleren we economische activiteiten in de wijk zelf: van supermarkten tot kleine maakbedrijven, vaak in oude loodsen. In de buurt van het Dampoortstation is er dan weer plaats voor kantoren.
• Meer groen Het groen in de wijken Dampoort en Sint-Amandsberg is vandaag erg versnipperd en vaak onzichtbaar vanop de straat. Daarom is het erg belangrijk om niet alleen nieuwe groenzones aan te leggen, maar vooral ook de bestaande met elkaar te verbinden en openbaar te maken. Onder meer de groene assen langs het spoor en de Schelde spelen daarbij een grote rol. Ook verschillende kleinere parkjes dragen bij tot een groenere buurt.
• Samenleven in de wijk De wijken Dampoort en Sint-Amandsberg zijn samengesteld uit verschillende buurten, elk vaak met een geheel eigen identiteit. Wijkcomités, buurtorganisaties en bewonersgroepen zorgen vandaag al voor heel wat leven in de brouwerij. Door de juiste gemeenschapsvoorzieningen, zoals scholen, welzijnscentra of ontmoetingsruimtes, op de juiste plaatsen in te planten, kunnen de wijken in de toekomst nog een stuk levendiger worden. Door diverse functies met elkaar te combineren, ontstaan er volop kansen voor spontane ontmoetingen.
• Co-creatie De Stad Gent, wijkorganisaties, plaatselijke bedrijven, enz., met zijn allen streven we naar een betere buurt om te leven, te wonen of te werken, en samen trekken we aan de kar. De eerste resultaten zijn een feit: enthousiaste bewoners starten met tijdelijke invullingen op ongebruikte locaties, de Stad ondersteunt hen op alle mogelijke manieren. Ook blijvende initiatieven werken we in de toekomst samen uit.

Maat-ontwerpers heeft niet alleen de grote lijnen van En Route uitgewerkt, maar heeft tegelijk op een aantal specifieke plaatsen binnen de grenzen van Dampoort en Sint-Amandsberg ingezoomd. Dat zijn de plekken waar het stadsbestuur de komende maanden en jaren de eerste acties wil ondernemen, altijd in nauw overleg met buurtbewoners en wijkorganisaties. Onder meer voor de ruime omgeving van het Heilig Hartplein, het Azaleapark, de Wasstraat, de Dendermondsesteenweg en de Braeckmanlaan worden de plannen nu al verder verfijnd.

1. De omgeving van het Heilig Hartplein groeit uit tot dé ontmoetingsplek van de wijk. Zowel het plein zelf, als de kerk en de pastorie spelen hierbij een belangrijke rol. ‘De herinrichting van deze buurt wordt prioritair aangepakt. Het Gentse stadsontwikkelingsbedrijf sogent stelt een ontwerpteam aan dat samen met de buurt een plan opmaakt dat het plein en de ruimte rond de kerk tot een autoluwe en groenere ontmoetingsplek omtovert’, legt schepen Tom Balthazar uit. ‘Tegelijk worden voorstellen gemaakt voor een waardige en respectvolle herinrichting van de kerk.’ Het ontwerpteam zoekt meteen ook naar korte termijningrepen die dit idee zullen helpen waarmaken.

2. De Stad Gent brengt in beeld welke ruimtebehoeftes de Stad en OCMW in de wijk hebben op het vlak van zorg en welzijn. Op basis van die studie wordt vervolgens onderzocht hoe elke speler een plek kan krijgen die voor de organisatie én de gebruikers het best geschikt is. Het idee van een zorgcluster wordt onderzocht.

3. De Wasserij der Vlaanderen, tussen de Toekomststraat en de Kunstenaarstraat, staat al enkele jaren leeg. Nochtans biedt die plek heel wat mogelijkheden. Sportvoorzieningen, bedrijfjes, ateliers en zalen die door de buurt kunnen worden gebruikt, zouden er een plaats kunnen krijgen.

4. Het Azaleapark is een park met heel veel mogelijkheden. Het ligt helaas erg verscholen en heeft een onoverzichtelijk karakter door de mix van garageboxen, woningen, toegangen tot de school, enz. Een toekomstige herinrichting moet dit park opwaarderen.

5. De smalle doorgang tussen de Antwerpsesteenweg en het Azaleapark nodigt voorbijgangers niet uit om het park te bezoeken. Het is cruciaal om deze toegang een stuk aantrekkelijker te maken en de site rond het dienstencentrum te ‘her’denken.

6. Om van de Dampoortwijk een aangenamere woonbuurt te maken, met meer aandacht voor publieke ruimte, groen, ontmoeting en spel, is mobiliteit belangrijk. Cruciaal zijn hier onder meer autoluwe straten en vlotte fietsverbindingen in de oude Dampoortwijk, gegroepeerd parkeren en deelsystemen voor auto en fiets.

7. Een sociaal renovatieproject in het negentiende-eeuwse deel van de Dampoortwijk moet de kwaliteit van de woningen een stuk beter maken. Voor een afgebakend gebied wordt een verhoogde premie woonkwaliteit voorzien. Eigenaars én verhuurders kunnen ook gratis renovatieadvies en begeleiding krijgen. Voor de uitvoering van verbeterings- en renovatiewerken kan worden samengewerkt met plaatselijke scholen, ateliers en maakbedrijfjes.

8. De groene omgeving van het Westveld heeft vandaag al heel wat kwaliteiten. Toch is er plaats voor verbetering. Extra ontmoetingsruimte, kleinhandel en sociale voorzieningen passen perfect in deze buurt, zeker in de nabijheid van de Alfons Braeckmanlaan. Tegelijk bieden de Victor en de Alfons Braeckmanlaan mogelijkheden voor een groene fietsboulevard.

9. Het park aan de Wasstraat is een belangrijke ontmoetingsplek in dit deel van de wijk. Samen met de wijk zal gezocht worden naar een mogelijke uitbreiding en een betere band met basisschool De Vlieger.

10. De Dendermondsesteenweg kan opnieuw uitgroeien tot een aantrekkelijke handelsstraat. Veel nu leegstaande panden bieden heel wat potentie. De Stad Gent heeft de ambitie om deze as opnieuw te doen bloeien, door de handel te stimuleren én op te treden tegen verloedering.

De komende jaren gaat het stadsbestuur prioritair met deze tien actiepunten aan de slag.

Op zaterdag 2 juli 2016 komt ook het brede publiek meer te weten over de toekomstplannen voor de wijken Dampoort en Sint-Amandsberg. Om 14 uur presenteren Tom Balthazar, schepen van Stadsontwikkeling, Wonen en Openbaar Groen, en studiebureau Maat-ontwerpers de plannen tijdens een voorstelling in de kerk op het Heilig Hartplein. Daarna kunnen de bezoekers de grote lijnen nog eens nalezen op infoborden in en rond de tuin van de pastorie naast de kerk.

Informatie

• Stad Gent, dienst Stedelijke Vernieuwing, Evelyn Fiers, AC Portus, Keizer Karelstraat 1, 9000 Gent, tel. 09 266 83 12, e-mail evelyn.fiers@stad.gent

Bevoegd

• De heer Tom Balthazar, schepen van Stadsontwikkeling, Wonen en Openbaar Groen Stad Gent, stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent, tel. 09 266 50 30, e-mail schepen.balthazar@stad.gent