Gentse monumenten en musea lokken steeds meer bezoekers

Gravensteen - Karen Borghouts
  • jpg
Gravensteen - Karen Borghouts

2017 was een topjaar voor de Gentse musea en monumenten. Samen mochten ze bijna 2,6 miljoen mensen verwelkomen, dat is meer dan ooit tevoren. De grote publiekstrekkers waren het Gravensteen en de Sint-Baafskathedraal maar ook het Belfort, het Lam Gods en de Sint-Niklaaskerk deden het erg goed. Bij de musea zijn de cijfers sterk afhankelijk van de lopende tentoonstellingen. Zo kreeg het Design museum Gent in 2017 106.043 bezoekers over de vloer dankzij de tentoonstelling ‘Hello, Robot.’. Een record.

Alle musea, monumenten en historische huizen mochten vorig jaar samen 2.583.786 bezoekers verwelkomen. Als we de cijfers van de voorbije vijf jaar op een rijtje zetten, dan zien we een continue stijging: in 2013 waren er 2.170.581 bezoekers, in 2014 2.387.967 en in in 2015 waren dat er 2.513.206. Enkel in 2016 zagen we met 2.505.397 bezoekers een lichte dip , als gevolg van de terreurdreiging. In die cijfers werden ook de bezoekers van De Wereld van Kina, De Sint-Baafskathedraal en de Sint-Niklaaskerk opgenomen.

'2017 was opnieuw een topjaar voor de Gentse monumenten. Het Gravensteen en de Sint-Baafskathedraal verpulverden de records van de voorbije jaren. Ook de musea deden het goed met tijdelijke tentoonstellingen als bijvoorbeeld 'Hello, Robot' in het Design museum en Gerhard Richter | About Painting in het S.M.A.K.'. Met een sterke programmatie en dynamische publiekswerking bereiken we duidelijk een zeer breed publiek. Ook van 2018 verwachten we nog heel wat, met een pas vernieuwde opstelling in het Huis van Alijn, een nieuwe vaste collectie in het Design museum en een volledig nieuwe hoofdtentoonstelling en huisstijl voor het MIAT.' Annelies Storms, schepen van Cultuur en Toerisme

Historische Huizen en monumenten

Het Gravensteen en de Sint-Baafskathedraal, waarvan de bezoekerscijfers respectievelijk 17,2% en 28,5% stegen ten opzichte van 2016, kenden een uitzonderlijk goed jaar. Ze haalden een absoluut recordaantal bezoeken, zelfs meer dan in het topjaar 2015. In het Gravensteen waren er 345.446 bezoeken, dat is 27.000 meer dan in 2015. Ook de vierde editie van het Winterwonderkasteel brak met 34.000 bezoekers trouwens een record.

'De aanpak die we voor het laatste Winterwonderkasteel hebben gehanteerd, slaat aan en kan als een appetizer dienen voor Time Castle, dat langzaam maar zeker vorm begint te krijgen. Dankzij de steun van Toerisme Vlaanderen zal Historische Huizen Gent met dit project het Gravensteen de komende jaren herinrichten. Het Gravensteen verdient een gedifferentieerde storytelling en een warme bezoekersomkadering.' Doreen Gaublomme, directeur Historische Huizen Gent

De Sint-Baafskathedraal klokte af op 933.341 bezoeken, een stijging met bijna 95.000 ten opzichte van 2015. De ban van de terreurdreiging in 2016 is dus duidelijk gebroken. Het Belfort zag een toename met 19,9% tot bijna 130.000 bezoeken, dat is bijna evenveel als in 2015, ook al een recordjaar.

'Concessionaris Artoria BVBA zet sterk in op een actieve publieksontsluiting met onder andere een meertalige app over de geschiedenis van de klokkentoren. Ook de beiaardier weet het Belfort telkens weer zijn plaats te geven in de stad: een feestelijk versteek met de keuze van de Gentenaar, een zomers beiaardfestival, themaconcerten en de minibeiaardiers voor de allerkleinsten plaatsten de beiaard het hele jaar door in de belangstelling.' Doreen Gaublomme, directeur Historische Huizen Gent

In de Sint-Niklaaskerk steeg het aantal bezoeken met 11,3% tot 335.108 bezoeken. In recordjaar 2015 werden er bijna 40.000 bezoeken meer genoteerd.

Musea

Ook de musea deden het vrij goed, maar daar is het beeld wisselend. De publieksopkomst in de musea is zeer afhankelijk van het succes van de tijdelijke tentoonstellingen. Nadat in 2016 een aantal musea een graantje meepikten van de Floraliën, lagen de bezoekerscijfers in 2017 in de meeste musea iets lager.

20171128-zaalzicht-ROBOT_19.jpg
  • jpg

‘Hello, Robot.’ in Design museum Gent, foto: Anthony De Meyere

Design museum Gent is daarop een grote uitzondering. Met 106.043 bezoeken of een stijging met 40,4%, haalde het museum ruim 30.000 bezoekers meer over de vloer dan in 2016. Vooral de tentoonstelling ‘Hello, Robot. Design tussen mens en machine’ is een schot in de roos en haalde in november en december 17.000 bezoeken per maand. De expo loopt nog tot 15 april 2018.

'Het museum heeft er echt een topjaar opzitten, zowel inhoudelijk als in bezoekerscijfers, dankzij drie heel verschillende projecten. De inspirerende textieltentoonstelling ‘Rechts / Averechts’ in co-productie met het KASK heeft erg goed gelopen ondanks het moeilijke medium textiel. Met de uitdagende residentie van kunstencollectief 019 heeft het museum een nieuw, jong publiek bereikt. De publiekstrekker ‘Hello, Robot.’ brak dan weer alle records. De cijfers bevestigen dat de expo jong én oud aanspreekt en zowel geeks als nitwits weet te fascineren. We zetten hiermee de toon voor een heel actueel maatschappelijk debat.' Katrien Laporte, directrice Design museum Gent

Ook voor 2018 heeft Design museum Gent grote plannen: op 18 mei 2018 zit het museum in het nieuw. Dan opent de langverwachte vaste collectie opnieuw zijn deuren. Op de eerste verdieping van het museum zal geen chronologisch parcours staan, maar een presentatie waarin de objecten zelf met de aandacht gaan lopen. Samen met de nieuwe vaste opstelling krijgt het museum ook een nieuwe look en website.

 

In het S.M.A.K. waren er 100.617 bezoeken, mooi op het gemiddelde van 100.000 bezoekers de afgelopen jaren. Er was nogmaals een stijging van verenigingen die een rondleiding met gids boekten. De tentoonstelling ‘Gerhard Richter | About Painting’ had alle potentieel om een publiekstrekker te worden en die verwachtingen werden meteen ingelost: in 2017 kwamen er maar liefst 52.610 bezoekers de oude en meeste recente werken van Richter bekijken.

Het jaar werd ingezet met het fotografiewerk van James Welling en in maart waren de Duitse Anna Oppermann en de Gentse Dirk Zoete aan de beurt, om af te sluiten met ‘The Photographic deel I: Other Pictures’. Maar de meest opmerkelijke tentoonstelling van 2017 was toch ‘Verlust der Mitte’. De Zwitserse kunstenaar Christoph Büchel selecteerde voor de collectietentoonstelling kernwerken die de oorsprong van de collectie van S.M.A.K. vormden. In het zog van de tentoonstelling werd men meegevoerd in een herkenbare wereld die heen en weer schommelt tussen fictie en werkelijkheid, die in ons koloniaal verleden dook en tien erkende vluchtelingen huisvestte.

'Voor mij zijn bezoekersaantallen niet belangrijk, al kunnen ze wel tellen als graadmeter. Wat voor mij meer van belang is, is dat wij als museum voor actuele kunst én aan de hand van artistieke projecten en tentoonstellingen, bijdragen tot een dialoog over een complexe en permanente veranderende wereld. De meesten onder ons hebben meer vragen dan dat ze antwoorden kennen. Het is dan ook onze taak om de bezoekers uit te nodigen om vanuit een diversiteit aan tentoonstellingen mogelijke antwoorden te formuleren.' Philippe Van Cauteren, directeur S.M.A.K.

Ontdek_S.M.A.K. 2017, foto Kurt stockman.jpg
  • jpg

‘Gerhard Richter | Over Schilderen’ in het S.M.A.K. © Kurt Stockman

Het STAM, dat in 2016 15,5 % meer bezoeken ontving, deels door een mini-expo in het kader van de Floraliën en de tentoonstelling over Willem I en België, daalde in 2017 terug naar het niveau van 2015 met een totaal van 68.899 bezoeken.

De eerste vijf maanden van 2017 stonden voor het STAM nog in het teken van ‘Draken’ en de expo‘ A glimpse of where we’re going’, die met verbeelding dieper inging op de toekomst van de stad. Met ‘Handle with care’ was vanaf het voorjaar een unieke blik in het depot mogelijk, waar objecten van de STAM-collectie gebruiksklaar worden gemaakt voor de verhuizing naar het centrale erfgoeddepot. In de zomer bracht ‘In de baan van de ring’ foto’s en verhalen van langs de R40 en in de STAM-tuin was er de gratis buitenexpo ‘Gent, bezette stad’ over Gent tijdens WOI. Bezoekcijfers van deze expo zijn niet gemeten en ook niet opgenomen in de cijfers. In oktober opende de expo ‘Stad en universiteit. Sinds 1817’, die terugkijkt op de wisselwerking tussen stad en universiteit en kansen onderzoekt voor de toekomst.

 

De verdere digitalisering van de STAM-collectie op stamgent.be en het groeiende aantal digi-expo’s (online expo’s op basis van lopende of voorbije STAM-tentoonstellingen) leiden tot een steeds beter online bereik. Zo werd net een digi-expo gepubliceerd over Gent als bezette stad tijdens de eerste wereldoorlog.

'Het aanbod lezingen en debatten bij de verschillende expo’s werd goed gesmaakt. Ook in 2018 wordt daar verder op ingezet, met debatten over stedelijke uitdagingen door De Stadsacademie en een reeks salongesprekken met coryfeeën die de UGent een gezicht geven. De grootste expo van 2018 wordt ‘Misdaad’: vanaf eind oktober ontdekt u in het STAM de merkwaardige collectie van de gerechtelijke politie van Gent.' Christine De Weerdt, directrice STAM

In het Museum voor Schone Kunsten was er in 2016 een toename met meer dan 50%, door enkele succesvolle tentoonstellingen en de deelname van het museum aan de Floraliën, die bijna 42.000 bezoekers naar het museum brachten. In 2017 behield het museum de positieve tendens van de voorbije drie jaar, eindigend op 89.046 bezoeken.

 

2017 was voor het MSK een bijzonder jaar. Tien jaar na de renovatie van het gebouw in 2007 werd de volledige herinstallatie van de permanente collectie in oktober geopend onder de titel ‘Van Bosch tot Tuymans’. Daarmee werd het MSK verder naar een internationaal niveau getild. Meer dan ooit werden links gelegd tussen verleden en heden met associaties en juxtaposities door de eeuwen heen. In het nieuwe parcours ontdekken bezoekers bijna 700 kunstwerken uit zeven eeuwen Europese geschiedenis, die in verfrissende opstellingen in dialoog gaan met elkaar, met actuele kunstenaars en met een breed publiek.

'Het MSK toont als ‘Open Museum’ steeds opnieuw de continue ontwikkeling van de beeldtaal door kunstwerken uit verschillende landen en periodes onderling en met een zeer diverse groep bezoekers in dialoog te brengen. Alles staat met elkaar in verbinding en de existentiële vragen die we ons vandaag stellen verschillen weinig van deze uit vroeger tijden.' Catherine de Zegher, directrice MSK

Ook met de tijdelijke projecten, tentoonstellingen en publieksactiviteiten geeft het MSK nieuwe betekenissen aan de kunst en de uiting ervan. Zo brachten het MSK, FRAC Lorraine (Fr) en Fundació Antoni Tàpies (Es) van 2015 tot 2017 duizenden bezoekers samen, die aan het Europese sociaal-artistieke project ‘Manufactories of Caring Space-Time’ deelnamen en zo voor het eerst in aanraking kwamen met kunst. Velen voelden zich verwelkomd door de muurschildering van de Iraanse Parastou Forouhar in de inkomhal van het museum. Componiste An Pierlé ging de hele zomer lang in muzikale dialoog met de collectie. De tentoonstelling ‘Ooggetuigen’ stelde hoe de Spaanse kunstenaar Francisco Goya en de Iraanse kunstenaar Farideh Lashai, met een interval van 200 jaar, op een parallelle wijze omgingen met censuur, repressie en hoop in hun land. In het najaar kwam het werk aan bod van de alom geloofde Roemeense kunstenares Geta Bratescu in ‘Een atelier voor jezelf’ — een thema verder uitgewerkt met tekeningen en schilderijen van Victor Servranckx en Leon Spilliaert.

In 2018 zet het MSK die tendens met verve verder: in maart brengt het de eerste tentoonstelling van de Italiaanse moderne beeldhouwer Medardo Rosso. Tijdens de zomer toont het museum hoogtepunten uit haar indrukwekkende collectie ‘kunst op papier’. En in het najaar ligt de focus helemaal op de vrouwelijke schilders van de Italiaanse Barok, met kunstenares Artemisia Gentileschi op voortouw.

Het Museum Dr. Guislain blijft ook een vaste waarde. In 2017 haalde het 72.628 bezoeken, dankzij enkele interessante tentoonstellingen zoals ‘Een andere wereld’ en ‘Angst’. Al enkele jaren op rij slaagt het Museum Dr. Guislain erin meer dan 70.000 bezoeken te realiseren.

'Het museum neemt op een interessante manier zijn plaats in het Gentse cultuurveld in. Naast fel gesmaakte tentoonstellingen, zijn er de vele vormen van samenwerking met lokale maar ook meer en meer met internationale partners. De sociale inbedding en appreciatie van de acties van het museum creëren volop kansen. We kunnen ten volle hopen dat de Vlaamse regering in oktober 2018, op het moment dat de budgetten voor de musea bekend worden gemaakt voor de periode 2019-2023, resoluut kiest voor een verhoging van het cultuurbudget: een politieke noodzakelijke keuze voor het belang van kunst en cultuur in onze samenleving.' Patrick Allegaert, artistiek en beleidsadviseur Museum Dr. Guislain

Huis Van Alijn.jpg
  • jpg

De nieuwe opstelling in Het Huis Van Alijn, foto: Michiel Devijver

Het Huis van Alijn klokt af op 71.783 bezoeken, weliswaar 30.000 minder dan in topjaar 2016 (tentoonstellingen ‘De Zesdaagse’ en ‘Homeless Movies’), maar slechts 9.000 minder dan in 2015, ondanks een sluiting van 11 weken in het najaar voor de herinrichting van het museum. 33.158 bezoekers namen deel aan extramuseale activiteiten, waaronder 7.422 voor het poppentheater Pierke van Alijn en 25.736 voor lezingen, workshops, optredens, Gentse Feesten, Patersholfeesten en de Museumnacht.

In 2017 werkte het museumteam volop aan de voorbereiding van de nieuwe hoofdtentoonstelling, die op 16 december 2017 de deuren opende. Tijdens de laatste twee weken van 2017 ontving het museum maar liefst 3.519 bezoekers die nieuwsgierig waren naar het nieuwe Huis van Alijn. Tradities, rituelen en gewoonten zijn de rode draad doorheen het nieuwe Huis van Alijn.

'We hebben een heel goede start genomen. Het is nu al duidelijk dat kinderen koning zijn in het nieuwe museum: al bijna 450 gezinnen namen tijdens de kerstvakantie deel aan de kerstzoektocht in het museum. Bovendien is het Huis van Alijn meer dan ooit een museum voor iedereen, dat sinds de vernieuwing ook toegankelijk is voor mensen met autisme.' Ann van Nieuwenhuyse, directrice Huis Van Alijn

Het Museum over Industrie, Arbeid en Textiel blijft nagenoeg stabiel in het publieksbereik, met 41.988 bezoekers in 2018, ten opzichte van 43.262 bezoekers vorig jaar. Sinds juni 2016 is een deel van de permanente tentoonstelling van het MIAT gesloten. Het museumteam werkt volop aan de voorbereiding van de nieuwe hoofdtentoonstelling en de nieuwe koers die het museum zal varen.

'Het MIAT heeft grootse plannen voor de toekomst. In 2017 programmeerden we bewust geen nieuwe tijdelijke expo’s, om volop te kunnen werken aan de voorbereiding van de nieuwe hoofdtentoonstelling die op 28 september 2018 de deuren opent. Tijdens Museumnacht konden bezoekers al eens proeven van de toekomstplannen van het nieuwe museum. Dat werd duidelijk gesmaakt, we mochten maar liefst 2.400 bezoekers verwelkomen.' Ann Van Nieuwenhuyse, directrice MIAT

Achter de schermen werkt het team ook volop aan de rebranding van het MIAT naar Industriemuseum, met een volledig nieuwe huisstijl.

De Sint-Pietersabdij had in 2016 zeer hoge bezoekerscijfers: er waren maar liefst 214.329 bezoekers door een samenwerking met de Floraliën. In 2017 normaliseerden de cijfers zich opnieuw. De tentoonstellingen die door Historische Huizen Gent werden georganiseerd kregen vorig jaar 72.629 bezoekers over de vloer. De tentoonstelling ‘Het verlangen naar Frankrijk’ van Michiel Hendryckx, gepresenteerd in de prachtige setting van de Sint-Baafsabdij, lokte maar liefst 24.907 fotografieliefhebbers. Het daarop volgende fotofestival ‘80 Days of Summer’ bracht 16.588 mensen op de been, van wie velen via de fotografie voor het eerst kennis maakten met de abdij én de andere Historische Huizen. Zo verwelkomde Hotel d’Hane Steenhuyse in de Veldstraat 6.164 bezoekers.

Het programma voor 2018 is heel divers. Nog tot 25 maart loopt ‘In de ban van de tijd’, een tentoonstelling met unieke objecten en een originele audiogids, die vertelt hoe de wetenschap de Westerse mens geleidelijk aan transformeerde in ‘l’homme horloge’. Vanaf mei gaat Historische Huizen Gent de rebelse toer op, met foto’s van de Cubaanse Alberto Korda, de man die het legendarische portret van Che Guevara maakte, in de tentoonstelling ‘Korda: Beauty and Revolution’. De Sint-Pietersabdij sluit het jaar af met muziek. Vanaf oktober palmt de Nederlandstalige muziekgeschiedenis de Sint-Pietersabdij in met ‘Lang leve de Muziek! 60 jaar liedjes uit de Lage Landen’.

'De Sint-Pietersabdij blijft een vaste waarde als tentoonstellingshuis en ontmoetingsplek. De cijfers hangen vooral samen met het publiekspotentieel van de diverse tentoonstellingen en schommelen ook navenant. De precisiefoto’s van Michiel Hendryckx en zijn verhalen over Frankrijk trokken vele bezoekers aan die net als Michiel verlangen naar schoonheid, ruimte en authenticiteit, naar een beetje Frankrijk.' Doreen Gaublomme, directeur Historische Huizen Gent

De wereld van Kina, het natuurmuseum voor kinderen en jongeren, sloot 2017 af met 53.869 bezoekers op de teller. Bij gezinnen en klassen (in 2016: 45.591) kan het museum dit jaar een groei van zo’n 18% noteren.

 

De wereld van Kina blijft voor vele scholen een vaste klasuitstap. Toch vinden ook meer en meer gezinnen de weg naar het museum. Op zondag of tijdens de schoolvakanties werden voor hen vele activiteiten en workshops georganiseerd. ‘Kei-Cool’, de nieuwe permanente en interactieve tentoonstelling over gesteenten en mineralen, die in het najaar van 2016 opende, bracht ook in 2017 veel nieuwe bezoekers naar het museum. 

'Onze bezoekers worden steeds jonger. We krijgen steeds meer gezinnen met kleuters over de vloer. Voortdurend proberen we ons aanbod hieraan aan te passen. Zo openden we dit jaar de nieuwe doe-tentoonstelling voor kleuters ‘Lieve Heersbeestje,’. Ook bij deze jonge bezoekers willen we verwondering voor de natuur opwekken.' Annemie Van Gijseghem, beheerder De wereld van Kina

De wereld van Kina: de Tuin omhelst zijn ligging in de dichtbevolkte, multiculturele, 19de eeuwse gordel en onderhoudt nauwe banden met de buurt en buurtwerking.

Informatie

Bevoegd / Betrokken

Contacteer ons

Gerelateerde onderwerpen

Ontvang het laatste Stad Gent nieuws via RSS.

Of abonneer handmatig met de Atom URL